Bài viết này tiếp nối bài viết trước trong tuyển tập chuyển ngành của Mirr, cùng đón đọc nhé!
Để khởi đầu sự nghiệp thành công trong lĩnh vực UX/UI designer, bạn cần những kỹ năng gì?
Bài viết này sẽ thảo luận về các kỹ năng bạn cần, bao gồm kiến thức chuyên môn cần thiết, kỹ năng mềm.
Đầu tiên là, bạn cần biết bản thân muốn trở thành vai trò gì
Ở bài viết trước (Tìm ra thế mạnh của bạn khi chuyển sang ngành UX/UI - Mình giúp bạn chuyển ngành), mình có đề cập tới việc xác định bản thân muốn chuyên sâu hơn vào lĩnh vực nào của UX/UI. Thế giới này khá rộng, bạn có thể thích hết cũng được. Nhưng nên tìm cho mình một mũi neo, là thế mạnh của bản thân, để tạo nên sự khác biệt và đa dạng cho bạn và cộng đồng.
Mục tiêu chính của thiết kế UX (User Experience) là tạo ra các sản phẩm, hệ thống hoặc dịch vụ dễ sử dụng, hiệu quả và thú vị cho người dùng. Để đạt được điều này, các nhà thiết kế UX cần thấu hiểu nhu cầu, hành vi và mục tiêu của người dùng, sau đó thiết kế giao diện và tương tác giúp họ dễ dàng đạt được mục tiêu đó.
Mặt khác, thiết kế UI (User Interface) tập trung vào việc tạo ra các giao diện trực quan, dễ sử dụng và hiệu quả trong việc hoàn thành tác vụ. Nhà thiết kế UI chịu trách nhiệm thiết kế các yếu tố đồ họa của giao diện, chẳng hạn như nút, biểu tượng, kiểu chữ, bảng màu, bố cục và cách thức tương tác của người dùng với giao diện.
Mặc dù khác nhau, thiết kế UX và UI lại là mối liên hệ chặt chẽ không thể tách rời. Một trải nghiệm người dùng tuyệt vời sẽ phụ thuộc vào một giao diện người dùng tuyệt vời. Do đó, sự hợp tác giữa các nhà thiết kế UX và UI là điều cần thiết để tạo ra một thiết kế tổng thể và hiệu quả.
Một vài điểm khác biệt và tương đồng để dễ hình dung:
UX: Tựa như kịch bản của một bộ phim, hướng dẫn người dùng hành động và cảm nhận trải nghiệm.
UI: Là hình ảnh, âm thanh, ánh sáng,… hiện thực hóa kịch bản đó, mang lại cảm xúc cho người dùng.
Cả hai: Đều hướng đến mục tiêu chung là khiến người dùng thoải mái, dễ dàng đạt được mục tiêu khi sử dụng sản phẩm.
Đây là những kỹ năng cả UX lẫn UI đều cần
Empathy - Thấu cảm
Creativity - Sáng tạo
Technical Skills - Các kỹ năng chuyên môn
Communications & Collaboration - Giao tiếp & Hợp tác
Attention to detail - Chi tiết
Kỹ năng hợp tác (collaboration) rất quan trọng, vì UX/UI Designer làm việc trong nhóm đa chức năng. Họ cần hợp tác chặt chẽ với các developer, quản lý sản phẩm, chuyên viên phân tích kinh doanh và các bên liên quan khác để đảm bảo thiết kế phù hợp với mục tiêu kinh doanh, yêu cầu kỹ thuật và nhu cầu của người dùng. Điều này đòi hỏi giao tiếp hiệu quả, lắng nghe tích cực và khả năng kết hợp phản hồi từ nhiều góc nhìn khác nhau.
Đối với UX Designer
User Research - Nghiên cứu Người Dùng: Sử dụng các phương pháp nghiên cứu như phỏng vấn, khảo sát, và thử nghiệm khả năng sử dụng để thu thập dữ liệu về nhu cầu và sở thích của người dùng. UX Designer cần linh hoạt điều chỉnh phương pháp nghiên cứu phù hợp với từng bối cảnh và nhóm người dùng khác nhau, chẳng hạn như xem xét sự khác biệt về văn hóa hoặc nhu cầu hỗ trợ truy cập.
Information Architecture - Kiến trúc Thông tin: Tổ chức nội dung hiệu quả trong sản phẩm, tạo ra cấu trúc rõ ràng và trực quan giúp người dùng dễ dàng tìm kiếm thứ họ cần. Điều này bao gồm xây dựng phân cấp nội dung, tổ chức menu và điều hướng, cũng như dán nhãn và phân loại thông tin.
Iteration - Cải tiến thiết kế: Đây là quá trình tinh chỉnh và cải thiện thiết kế dựa trên phản hồi và dữ liệu. Nhà thiết kế UX cần linh hoạt, sẵn sàng thử các phương pháp mới và thực hiện thay đổi dựa trên phản hồi của người dùng.
Usability Testing: Thực hiện kiểm tra sản phẩm với người dùng thực để đánh giá mức độ hiệu quả và xác định các lĩnh vực cần cải tiến. Nhà thiết kế UX sử dụng các phương pháp khác nhau để đánh giá khả năng sử dụng của trang web hoặc ứng dụng mình xây dựng. Usability testing dùng để kiểm tra giao diện hoặc giải pháp thiết kế có dễ dàng cho người dùng sử dụng hay không, một phương pháp khác nữa chính là A/B testing, dùng để đánh giá các các giải pháp thiết kế tốt nhất (được đánh giá chọn lựa dựa trên một hoặc một vài cách khác nhau: click-through rate, bounce rate, scroll depth, conversion rate, vv…)
Interaction Design - Thiết kế tương tác (IxD): thiết kế tương tác của con người với các sản phẩm kỹ thuật số (website, app, vv…). Tuy nhiên, phạm vi của thuật ngữ này mở rộng hơn, bao gồm cả việc nghiên cứu cách con người tương tác với các sản phẩm phi kỹ thuật số. Công việc của nhà thiết kế trong Thiết kế tương tác (IxD) bao gồm năm chiều: chữ viết (1D), biểu diễn trực quan (2D), đối tượng/không gian vật lý (3D), thời gian (4D) và hành vi (5D) (1)
Chữ viết (1D): Bao gồm các nội dung văn bản như nhãn nút, giúp cung cấp cho người dùng lượng thông tin phù hợp.
Biểu diễn trực quan (2D): Là các yếu tố đồ họa như hình ảnh, kiểu chữ và biểu tượng hỗ trợ tương tác của người dùng.
Đối tượng/Không gian vật lý (3D): Là phương tiện mà người dùng tương tác với sản phẩm hoặc dịch vụ - ví dụ: bàn phím và chuột cho máy tính xách tay, hoặc ngón tay cho điện thoại di động.
Thời gian (4D): Liên quan đến các phương tiện thay đổi theo thời gian, chẳng hạn như hình ảnh động, video và âm thanh.
Hành vi (5D): Liên quan đến việc bốn chiều trước đó xác định các tương tác mà sản phẩm cho phép - ví dụ, cách người dùng có thể thực hiện các hành động trên trang web hoặc cách người dùng vận hành ô tô. Hành vi cũng đề cập đến cách sản phẩm phản ứng với đầu vào của người dùng và cung cấp phản hồi. (1) Đối với thiết kế tương tác năm chiều này được định nghĩa bởi Giáo sư tại London’s Royal College of Art, Gillian Crampton Smith, và một nhà thiết kế tương tác (senior interaction designer), Kevin Silver. Bạn có thể đọc bài viết gốc tại đây
Wireframing & Prototyping: Kỹ năng tạo khung (wireframing) và mẫu thử nghiệm (prototyping) là cốt lõi của UX Designer. Hầu hết các công việc UX đều yêu cầu thành thạo kỹ năng này. Đây là cách tốt nhất để kiểm tra thiết kế của bạn, phát hiện lỗi hoặc tìm cách cải thiện sản phẩm trước khi hoàn thiện.
UX Writing: Ngôn từ sử dụng trong thiết kế có thể ảnh hưởng rất lớn đến trải nghiệm người dùng khi tương tác với sản phẩm. Cách nhà thiết kế lựa chọn cách diễn đạt thông báo lỗi, hướng dẫn ứng dụng, trang chào đón, kêu gọi hành động và chú thích sẽ quyết định mức độ dễ dàng cho người dùng điều hướng giao diện và khả năng họ tiếp tục sử dụng sản phẩm.
Đối với UI Designer
Visual Design: Tạo ra các thiết kế đẹp mắt, phù hợp với thương hiệu và thông điệp của sản phẩm. Bao gồm lựa chọn bảng màu, kiểu chữ và hình ảnh truyền tải hiệu quả thông điệp của sản phẩm và thu hút đối tượng mục tiêu.
Layout Design: Sắp xếp các yếu tố trực quan trong một thiết kế. UI Designer cần tạo ra bố cục đẹp mắt, truyền tải hiệu quả thông điệp của sản phẩm. Ngoài ra, họ cần chú ý đến các yếu tố như cân bằng, phân cấp, thương hiệu và thông điệp của sản phẩm. Họ cũng cần cân nhắc kích thước, kiểu dáng và sắp xếp biểu tượng trong thiết kế.
Interaction Design: Giống như UX Designer, UI Designer cũng cần tạo ra các tương tác hiệu quả, dễ sử dụng và dễ hiểu. Điều này bao gồm thiết kế nút, biểu mẫu và các yếu tố tương tác khác cung cấp phản hồi rõ ràng cho người dùng.
Prototype - Mẫu thử nghiệm: UI Designer cũng cần tạo mẫu thử nghiệm để kiểm tra và tinh chỉnh thiết kế trước khi đưa vào sử dụng chính thức. Điều này cho phép họ xem tổng thể thiết kế trong bối cảnh thực tế và thực hiện thay đổi dựa trên phản hồi của người dùng.
Accessibility - Dễ truy cập: Khả năng truy cập là yếu tố quan trọng trong thiết kế UI, đảm bảo mọi người, bất kể khả năng của họ, đều có thể sử dụng sản phẩm. UI Designer cần xem xét các yếu tố như độ tương phản màu sắc, kích thước phông chữ và điều hướng để đảm bảo sản phẩm dễ dàng tiếp cận với tất cả người dùng.
Ngoài ra, còn có các kỹ năng chuyển đổi khác (Crossover Skills)
Nhiều UX Designer xuất thân từ nhiều ngành nghề khác nhau. Các kỹ năng chuyển đổi là những kỹ năng bạn có thể mang từ các công việc trước đây vào sự nghiệp UX của mình. Cùng điểm qua một số kỹ năng chuyển đổi nhé.
1.Thấu hiểu doanh nghiệp
Mặc dù bạn có thể không bước vào lĩnh vực thiết kế UX để bàn luận về các chỉ số KPI, tài sản hoặc lợi nhuận, nhưng việc nắm được những kiến thức cơ bản về cách vận hành của một doanh nghiệp có thể giúp bạn trở thành một nhà thiết kế UX toàn diện và dễ dàng hợp tác hơn.
Hiểu biết về hoạt động của mảng kinh doanh trong tổ chức nơi bạn làm việc có thể giúp bạn nắm rõ hơn những trải nghiệm của khách hàng, đồng nghiệp và người tiêu dùng. Bạn có thể sử dụng kiến thức này để giao tiếp tốt hơn với nhóm của mình và đảm bảo các thiết kế của bạn đang giúp đáp ứng các mục tiêu tổng thể của công ty.
2. Kỹ năng nghiên cứu và phân tích (Research skills and analytics)
Với vai trò là UX Designer thì việc đưa ra rất nhiều quyết định luôn diễn ra liên tục. Hầu hết các quyết định này đều được lựa chọn cẩn thận và được hỗ trợ bởi dữ liệu và nghiên cứu thực tế.
Một số điều mà các nhà thiết kế UX nghiên cứu có thể là đối tượng mục tiêu của họ là ai, các sản phẩm tương tự như sản phẩm của họ đã tồn tại, ứng dụng hoặc giao diện của họ được đón nhận như thế nào và làm thế nào để cải thiện nó. Điều này thường được thực hiện thông qua nghiên cứu trực tuyến, thử nghiệm và phỏng vấn người dùng, bảng câu hỏi, hoạt động phân loại thẻ và phần mềm trực tuyến như Google Analytics.
3. Chăm sóc khách hàng (Customer Service)
Có nền tảng hoặc hiểu biết về các hoạt động dịch vụ khách hàng nói chung có thể giúp bạn trở thành một nhà thiết kế UX hàng đầu.
Hiểu cách giải quyết nhu cầu và mức độ hài lòng của khách hàng là điều tối quan trọng để trở thành một nhà thiết kế thành công. Các kỹ năng dịch vụ khách hàng bao gồm lắng nghe tích cực, giao tiếp hiệu quả, quản lý thời gian tốt, khả năng thích ứng và giải quyết vấn đề chất lượng.
4. Lập trình và phát triển (Coding and development)
Với nhu cầu ngày càng tăng đối với các nhà thiết kế am hiểu công nghệ, việc biết một chút về lập trình và phát triển có thể đặc biệt thu hút các nhà tuyển dụng tiềm năng. Ngay cả khi bạn không phải là người thực hiện lập trình và phát triển, việc có khả năng tạo ra các thiết kế thân thiện với phát triển có thể giúp công việc của đồng đội bạn dễ dàng hơn và biến bạn thành một nhà thiết kế hấp dẫn hơn.
Thay Đổi Con Đường Sự Nghiệp: Chuyển Sang Lĩnh Vực Thiết Kế UX/UI
Trong một số trường hợp, bạn có thể bắt đầu chậm rãi thực hiện các công việc UX tại tổ chức của mình mà không cần nghỉ việc và tìm kiếm công việc mới. Và đây có thể là một chiến lược khôn ngoan vì bạn ít cần phải chứng minh kinh nghiệm của mình cho vai trò mới.
Lời khuyên cho những người mới tham gia lĩnh vực UX:
Không ngừng học hỏi và duy trì sự tò mò: Nhiều người tham gia đã đề cập đến việc học tập liên tục, có thể được xây dựng thông qua việc đọc sách, đặt câu hỏi và áp dụng các khái niệm vào công việc của bạn.
Tôn trọng người khác: Trong UX, không có chỗ cho cái tôi quá lớn và thiếu tôn trọng. Khả năng lắng nghe, hợp tác, trân trọng người khác và vai trò của họ được liệt kê là những phẩm chất vô cùng quan trọng của một người hành nghề UX thành công.
Tự tin: Hội chứng "kẻ mạo danh" và thiếu tự tin có thể cản trở bạn bày tỏ quan điểm của mình, và có thể ảnh hưởng đến khả năng ủng hộ người dùng tốt nhất. Nhưng những người tham gia nghiên cứu của chúng tôi khuyên nên mạnh dạn nói lên tiếng nói của mình và đừng lo lắng về việc đặt những câu hỏi ngớ ngẩn, vì điều đó sẽ có lợi về sau. Bạn có thể tham khảo thêm bài viết ấy ở đây (Vượt Qua Hội Chứng Kẻ Mạo Danh: Bí Quyết Cho Product Designer (Impostor Syndrome)
Chủ động với sự nghiệp của mình: Sự nghiệp trong UX không phải lúc nào cũng được định nghĩa rõ ràng. Người tham gia nghiên cứu của chúng tôi khuyên những người hành nghề UX nên cân nhắc điểm mạnh và điểm yếu của mình, và có động lực tự tay định hướng sự nghiệp của mình.
Mirr Design hiện đang tuyển sinh khóa học “User Experience Essentials” - UXE, "Comprehensive UI Design" - CUID & "UX & Interaction Design" - UXID. Cùng tìm hiểu thêm nhé!
Ai nên học? Khoá học phù hợp với tất cả những ai đang phát triển các sản phẩm số và muốn đưa sản phẩm của mình đến tay người dùng, từ Product Owner/Product Manager, Business Analyst, Visual Designer, Marketer và cả những người muốn bắt đầu sự nghiệp trong lĩnh vực UI/UX.