Để tìm việc, vị trí UX/UI Design, hoặc UX Design, UI Design, hoặc UX Researcher, chắc chắc bạn sẽ phải cần bộ ba quyền lực “mồ hôi công sức” này:
CV/Resume
Portfolio
Bạn 🔥 (chuẩn bị cho interview)
Nếu các bạn cũng là người mới, hãy tham gia "Xóm UX" cộng đồng dành cho những người mới vào nghề để giải đáp thắc mắc và cùng trao đổi thêm nhé!
Bước 1: Hoàn thiện CV/Resume
Khi bạn chuẩn bị CV cho bất kì công việc nào, bạn nên chú ý đến những từ khóa (keywords 🔑) có ở trong JD (Job Description) của vị trí mà bạn đang ứng tuyển. Hãy đọc kỹ JD và thêm những từ khóa ấy vào CV của bạn.
Nếu bạn cần đọc thêm về cách viết CV một cách chi tiết, hãy tham khảo ở bài viết Hướng dẫn xây dựng UX Resume của Mirr nhé!
Đây là checklist của CV mà bạn cần xem qua:
Thông tin cơ bản
Tên, số điện thoại, title (UX Designer, Researcher,…)
Một câu tagline ngắn gọn miêu tả về bạn (trong vị trí bạn đang ứng tuyển) | VD: “Thiết kế giao diện để chạm được đến người dùng”. Phần này không bắt buộc, nếu CV đã dài bạn có thể lướt qua
Chia sẻ Kinh nghiệm làm việc
Ở dòng đầu tiên, bạn nên để miêu tả ngắn bạn đã làm gì cho công ty
Nên để theo cấu trúc các thành tựu mà bạn đã đạt được thay vì chỉ kể về những đầu mục việc bạn đã làm tại công ty. Ví dụ: Bạn đã cải tiến chức năng hiển thị thông tin sản phẩm giúp cho xxx người dùng đưa ra quyết định nhanh hơn, từ đó góp phần làm tăng sale quý 4 lên xx%
Nên dành một số dòng để mô tả các dự án cụ thể mà bạn có thể đã thực hiện tại công ty, kèm theo kết quả đã đạt được
Kỹ năng
Dựa trên JD, hãy viết ra những kỹ năng bạn trùng với JD, và những kĩ năng khác liên quan. Tuyệt đối không được viết sai sự thật.
Giữ cho độ dài CV của bạn trong 1 trang (trừ khi bạn có hơn 5 năm kinh nghiệm làm việc, vẫn không vượt quá 2 trang)
Giữ trình độ học vấn của bạn ở cuối trang (trừ khi nó có liên quan trực tiếp)
Bạn có thể giữ màu CV của bạn là đen/trắng, có thể thêm một số màu sắc (📍tips: bạn có thể điều chỉnh màu sắc trùng màu thương hiệu của công ty bạn đang nộp để tạo sự liên kết hơn). Hãy giữ cho CV của bạn trong đơn giản, chỉnh chu nhất có thể
📌 Nếu bạn có mentor, sau khi bạn hoàn thành CV của mình, hãy sắp xếp một buổi trò chuyện để tìm kiếm feedback.
Bước 2: Hoàn thiện Portfolio
Chuẩn bị cho bản thân Portfolio, bạn không chỉ cho nhà tuyển dụng thấy được những sản phẩm, mà còn là quy trình thiết kế và tư duy giải quyết vấn đề của bản thân, đây là một yếu tố cực kỳ quan trọng nhưng hay bị bỏ qua hoặc không được đầu tư đúng mực.
Bạn có thể tham khảo chi tiết các viết Portfolio thông qua các bài viết của Mirr tại đây:
Dưới đây là tóm tắt các danh mục bạn tham khảo để chuẩn bị cho Portfolio của mình:
Trang Homepage có tóm tắt nhanh, cô đọng và đặc sắc của bạn (khoảng 1 - 2 câu)
Các dự án tốt nhất (case studies), dễ truy cập từ Homepage của bạn. Mình gợi ý bạn nên có khoảng 3-5 dự án, có thể bao gồm:
Ít nhất 1 project end-to-end process
Ít nhất 1 thiết kế app/ thiết kế web
Ít nhất 1 project có nghiên cứu người dùng (user research)
Hãy luôn để cover cho dự án của bạn từ đầu
Trang thông tin liên lạc hoặc phần liên lạc, phải bao gồm: số điện thoại, Linkedin, email. Bạn có thể để khu vực bạn sống hoặc không, nhưng chắc chắn là không cần địa chỉ nhà đầy đủ đâu
Trang Cá nhân “About Me”
Nhớ link với CV của bạn, download được PDF
Link với một số trang xã hội liên quan đến việc của bạn, không cần cá nhân (Instagram, Linkedin, Dribbble, Behance,…), nếu bạn có blog cá nhân liên quan, hãy link với portfolio của bạn nhé
Case Study của bạn cần có:
Tổng quan
Kết quả
Platform
Vai trò của bạn
Những đầu mục bạn làm
Team của bạn (nếu bạn có team)
Bạn học được gì
Bạn rút ra được kinh nghiệm gì
Làm một phiên bản thuyết trình cho Portfolio (để chuẩn bị cho phỏng vấn), bạn có thể tham khảo Figma Community để tìm kiếm mẫu
Bạn có thể thêm các phiên bản thiết kế của mình, đây là một số mockup bạn tham khảo:
Chrome mockup:Figma
iPhone mockup: https://www.figma.com/community/file/1198744553952525955
UX Case Study Presentation Deck By Alexandra Benton https://www.figma.com/community/file/1114190406855018702
📌 Nếu bạn có mentor, sau khi bạn hoàn thành CV của mình, hãy sắp xếp một buổi trò chuyện để tìm kiếm feedback
Bước 3: Linkedin cũng quan trọng
Chọn hình ảnh chuyên nghiệp, rõ mặt, vui vẻ
Background cover chuyên nghiệp
Biến phần tóm tắt của bạn thành một đoạn ngắn “về tôi”. Giải thích background của bạn, thành tích đáng chú ý và hướng bạn muốn đi tiếp theo
Hiển thị kinh nghiệm công việc quan trọng nhất của bạn và thêm kinh nghiệm công việc. (Giống với CV của bạn)
Thành phố bạn đang sống
Ghim hoặc viết một số chủ đề thú vị mà bạn quan tâm. Nó cho biết rằng Linkedin của bạn đã được cập nhật và bạn sẵn sàng trò chuyện
Bạn có thể đọc thêm từ bài viết từ Mirr: Xây dụng hồ sơ cá nhân trên Linkedin
Bước 4: Xây dựng kết nối
Tìm các nhóm về UX, tham gia các hoạt động networking, meetup, webinar. Nếu thành phố của bạn không có nhiều sự kiện về UX hoặc nghiên cứu, hãy đến các sự kiện về công nghệ, IT, lập trình,… cũng là một nguồn networking tốt.
Bạn có thể làm tình nguyện cho các tổ chức/cộng đồng mà bạn thích nhất, như là: giúp đỡ các thầy cô đã từng dạy bạn,…
Mời mọi người đi uống cà phê, hoặc cuộc gọi Zoom / cuộc gọi [ADP List] (https://app.adplist.org/) trong vòng 30 phút. Hỏi họ:
Bạn có thể cho tôi biết về con đường bạn đi để đạt được vị trí hiện tại của mình không? Những kỹ năng nào giúp bạn thành công?
Bạn có thể cho tôi biết về ngày làm việc của bạn không?
Bạn có thể mô tả các dự án mà bạn được làm không?
Bạn làm việc với bao nhiêu nhà thiết kế / nhà nghiên cứu trong đội của bạn?
Ý tưởng này dành cho những bạn nhiều tham vọng hơn xíu, nếu bạn không thấy một cộng đồng xung quanh bạn, hãy bắt đầu cộng đồng của riêng bạn. Tìm những người thú vị, tạo ra các buổi nói chuyện về các chủ đề thú vị, và tổ chức một sự kiện (trực tuyến hoặc trực tiếp).
Bước 5: Tìm kiếm cơ hội
Nộp đơn ứng tuyển công việc là một quá trình đòi hỏi sự kiên trì và liên tục nhìn nhận của mình. Nó bắt đầu từ việc làm ít tốn kém nhất, hoặc những gì chúng tôi gọi là "rải đều CV và chờ thời" đến việc tốn kém nhất nhưng chất lượng nhất, nơi mà…
Đây là những công việc ít tốn kém nhất → Tốn kém nhất:
Phương Pháp 100 Recruiter
Tìm kiếm recruiters (headhunt lẫn in-house) trên LinkedIn, bạn chỉ cần tìm từ khóa “tech recruiter” và hãy kết nối “connect” với tầm 100 người. Với kinh nghiệm của mình, phần lớn các anh chị recruiter sẽ chấp nhận lời kết nối của bạn lại, một vài người không, một vài người sẽ chủ động trò chuyện với bạn nếu bạn có những kinh nghiệm liên quan đến công việc họ đang tìm người. Đừng ngại, cứ kết nối và chia sẻ nhé.
Ứng tuyển thông qua những công ty staffing, đây là những công ty cung cấp dịch vụ tìm kiếm nhân sự cho các khách hàng của họ, họ sẽ chủ động với bạn hơn khi hồ sơ của bạn phù hợp
Ứng tuyển thông qua các cổng tuyển dụng. Đây là một số cổng tuyển dụng nổi tiếng cho Tech & Design mà mình đặc biệt đề xuất cho bạn:
Linkedin Jobs
TopDev.vn
Glints.vn
techinasia.com (không thịnh lắm ở VN, nhưng bạn có thể tìm kiếm nhiều cơ hội ở châu Á)
Ngoài ra còn có các cổng thông tin “nghìn máu” khác: Vietnamworks, Vietlam24h,… tuy nhiên những trang này các vị trí sẽ chung chung hơn.
Gửi email đến những nhà tuyển dụng cụ thể mà bạn tìm thấy qua các bài đăng việc làm. Liên hệ với những nhà tuyển dụng bằng những tin nhắn cá nhân mà bạn có thể tìm thấy trên các bài đăng việc làm trên LinkedIn.
Tìm địa chỉ email của nhà tuyển dụng hoặc người bạn nghĩ sẽ là người quản lý trực tiếp của bạn ở vị trí ấy để gửi hồ sơ và hãy nêu lý do tại sao bạn là người phù hợp cho vị trí này.
Luôn luôn gửi Portfolio của bạn ( bạn có thể liên kết đến một dự án cụ thể, liên quan nếu có), CV của bạn và thông tin liên hệ của bạn.
Bước 6: Interviews
Xin chúc mừng, interviews đến rồi!
💡 Đây có thể là một quy trình tuyển dụng UX/UI Design mẫu bạn có thể tham khảo, sẽ có từ 3 - 7 vòng::
- Vòng 1: 30 phút trò chuyện với nhà tuyển dụng - HR (bên ngoài/nội bộ) - Vòng 2: Thử thách bảng trắng hoặc thử thách thiết kế (thường là bài tập thiết kế mang về nhà) - Vòng 3: 45 phút đến 1 tiếng trò chuyện với người quản lý - Vòng 4: Trò chuyện trong 1 giờ với Senior UX Designer, UI Designer hoặc UX Researcher của công ty. - Vòng 5: Cuộc trò chuyện từ 1 giờ đến 1,5 giờ với design team/research team - Vòng 6: Cuộc trò chuyện với những người xung quanh nhóm thiết kế như tiếp thị, kỹ thuật, kinh doanh, v.v. (không phổ biến lắm, nhưng thường xảy ra ở các công ty lớn)
Sẵn sàng trả lời các câu hỏi trên:
Quá trình tư duy thiết kế của bạn
Nghiên cứu UX
Phân tích
Tài liệu công việc
Quá trình chuyển giao với các kỹ sư (hoặc bất kỳ ai mà bạn có thể đang chuyển giao tệp cho)
Khả năng tiếp cận (Accessibility)
Làm việc theo nhóm đa chức năng/quản lý các bên liên quan
Phân tích bối cảnh công ty đang ứng tuyển:
Truy cập trang web của công ty và tìm kiếm tin tức, thông cáo báo chí, nội dung và các trang Blog (những trang này có thể không có sẵn tùy theo quy mô công ty). Các công ty sẽ đưa ra thông tin về tiến độ của họ và bạn bắt buộc phải biết vai trò của mình sẽ phù hợp như thế nào với các dự án này.
Tương tác với các sản phẩm và dịch vụ của công ty. Nếu họ có ứng dụng dành cho thiết bị di động, hãy tải xuống ứng dụng đó và xem các chức năng của họ. Đến cửa hàng của họ (giả sử bạn đang nộp đơn xin làm việc tại Emart)
Xem LinkedIn, Facebook, Instagram của họ
Xem trang Thông cáo báo chí của công ty (Google [Thông cáo báo chí tên XYZ])
Tìm các tập podcast, video trên YouTube, sách, tạp chí và bất kỳ nội dung nào bạn có thể tiếp thu để thực sự hiểu toàn diện về công ty + ngành
Xem các cửa hàng như Google News, Market Watch, Fast Company, Inc Magazine, Forbes, Tech Crunch và các trang khác để cập nhật và đưa ra ý kiến về tin tức của công ty/ngành
Start to predict the questions you will be asked by:
Đọc kỹ phần đầu của bản mô tả công việc để đọc qua các từ khóa mà công ty có thể đang mô tả về họ, vai trò này, các dự án bạn sẽ thực hiện, v.v.
Ghi lại bất kỳ cụm từ, từ khóa hoặc từ viết tắt đáng chú ý nào mà bạn có thể không quen thuộc. Bạn nên nghiên cứu bất kỳ thuật ngữ mới nào và đưa bất kỳ từ nào bạn đã viết ra vào câu trả lời của riêng bạn mà bạn sẽ làm việc.
Bắt đầu viết ra những câu hỏi mà bạn có thể được hỏi. Một ví dụ về điều này là, nếu vai trò dành cho VR/AR, bạn có thể được hỏi “Bạn quen với thực tế ảo đến mức nào? Bạn có thể chia sẻ một dự án mà bạn đã thực hiện không?”
Chuyển đến phần cuối của bản mô tả công việc, nơi công ty viết ra tất cả các yêu cầu cơ bản của công việc. Bắt đầu dự đoán các loại câu hỏi bạn có thể được hỏi tùy thuộc vào các từ khóa mà bạn đang nhìn thấy.
Khi bạn đã viết ra câu hỏi của mình, hãy bắt đầu viết ra câu trả lời của mình. Hầu hết chúng ta không dễ dàng phát biểu một cách tự nhiên (đặc biệt là khi bạn thêm biệt ngữ thiết kế, cách kể chuyện và sự căng thẳng của các cuộc phỏng vấn), và những người không chuẩn bị, phải chuẩn bị để thất bại.
Thực hiện theo phương pháp Đồng hồ cát giá trị (hoặc STAR) để trả lời câu hỏi của bạn:
Bối cảnh
Hoàn cảnh / Bối cảnh
Nhiệm vụ / Vấn đề
Hành động / Quy trình
Kết quả
Sự va chạm
Thực hành, thực hành, thực hành.
Cân nhắc thiết lập thói quen cho các cuộc phỏng vấn của bạn, bạn có thể tập hình dung (manifest) thành công mỗi ngày.
Bước 7: Lắng nghe phản hồi
Hãy luôn lắng nghe các phản hồi bạn nhận được. Thông qua đó, bạn sẽ xác định được bạn gặp những thách thức gì. Sẽ có những trường hợp sau đây:
Không nhận được phản hồi nào: hãy cân nhắc cập nhật hồ sơ cá nhân của bạn, CV, và LinkedIn với công việc mới vì có điều gì đó thiếu sót đối với nhà tuyển dụng, hoặc đối với hệ thống theo dõi ứng viên (ATS). Họ quyết định không lựa chọn bạn ở giai đoạn này.
Hãy xem xét thêm dự án mới vào hồ sơ của bạn hoặc cập nhật các dự án để kể một câu chuyện hiệu quả hơn (đọc thêm: Dẫn dắt UX Case Study bằng nghệ thuật kể chuyện | Cấu trúc Freytag)
Nộp thêm nhiều nơi nữa, cố gắng làm mình trở nên nổi bật, mình đã từng nghe qua một podcast có phân đoạn về việc nộp đơn dốc lòng này: “Chúng ta chỉ cần thành công 1 lần” - Hiếu Nguyễn
Bạn có thể dùng một số công cụ để quét CV của bạn, để xem bạn đang thiếu những từ khóa nào trong CV của mình không. Bạn nên tham khảo các JD để tìm kiếm từ khóa cho CV của mình
Không vượt qua cuộc trò chuyện của nhà tuyển dụng (HR): bạn có một Portfolio/CV tươm tất nhưng có điều gì đó về cách bạn thể hiện bản thân hoặc cách bạn trả lời các câu hỏi thông thường khiến bạn không thể theo kịp.
Cân nhắc việc chuẩn bị cho các cuộc gọi điện thoại của nhà tuyển dụng bằng thử phỏng vấn trước. Nếu bạn cảm thấy nhà tuyển dụng liên tục hỏi bạn về công việc mà bạn không có, bạn có thể cần tạo công việc mới, nhận dự án mới, tìm cách trả lời các câu hỏi.
Chuẩn bị cho các câu hỏi bao gồm:
Nói cho tôi biết về bản thân bạn
Bạn có kinh nghiệm với (xem các từ khóa phổ biến từ mô tả công việc trên LinkedIn)
Bạn có thể chia sẻ với tôi một dự án end-to-end mà bạn đã thực hiện được không? (Đây không phải là câu hỏi bạn sẽ gặp thường xuyên, nhưng bạn nên sẵn sàng).
👉🏻Bạn có thể tham khảo thêm: Những câu hỏi phỏng vấn ở vị trí UI/UX Beginner mà bạn có thể gặp
Không vượt qua được người quản lý tuyển dụng (hiring manager), ở Việt Nam thường là Design Lead hoặc Design Manager: ở giai đoạn này, tiêu chí của hiring manager thường là năng lực và kinh nghiệm của ứng viên, nếu bạn dừng ở vòng này, sẽ có 2 khả năng, bạn “underqualifed” hoặc “overqualified”. Đây không phải là một điều xấu, nó giống như một sự kết nối cần có giữa cả hai bên. Hãy nhớ rằng, bạn cũng đang tìm kiếm môi trường phù hợp, người quản lý phù hợp cho mình. Nhưng nếu bạn cứ tiếp tục dừng lại ở thời điểm này tại nhiều quy trình tuyển dụng khác nhau, bạn có thể cần phải thắt chặt các kỹ năng phỏng vấn và có lẽ là portfolio của mình.
Bạn có thể xem lại background, kinh nghiệm làm việc và kỹ năng của bạn có phù hợp với JD công việc không. Bạn nên nghiên cứu trước về công ty, và vị trí để tìm những điểm trong kinh nghiệm của bạn với yêu cầu mà công ty đang tìm kiếm, để hiring manager sẽ dễ dàng thấy được bạn là người phù hợp.
Dự đoán các câu hỏi phỏng vấn mà bạn có thể được hỏi. (Đọc thêm: Lựa chọn môi trường làm việc cho UX Designer: Big Corp, Agency hay Startup?). Bạn cũng có thể cần thực hành thuyết trình và chuẩn bị những câu trả lời hiệu quả, ngắn gọn nhưng vẫn trúng mục tiêu.
Không vượt qua được vòng đánh giá portfolio, Whiteboard Challenge/Design Challenge: có vẻ như người quản lý cho rằng bạn có khả năng rất phù hợp với nhóm, nhưng có điều gì đó về cách bạn trả lời các câu hỏi nghiên cứu tình huống, quy trình của bạn, cách tiếp cận của bạn không gây được tiếng vang. Một lần nữa, đây không phải lúc nào cũng là thứ mà bạn có thể làm vì nó có thể chỉ phù hợp với tính cách nhưng nếu bạn thấy mình thường xuyên dừng lại ở điểm này, thì bạn có thể làm được nhiều việc hơn.
Bạn nên nhìn nhận loại toàn bộ quá trình làm thử thách: Điểm gì mình làm tốt, điểm gì chưa làm tốt? có mắc sai lầm gì không? người tham gia phỏng vấn có biểu hiện khó hiểu hay thắc mắc gì không? Hãy để ý cả ngôn ngữ cơ thể trong lúc bạn tương tác. Việc quan sát, đúc rút kinh nghiệm sẽ giúp bạn tốt hơn ở những vòng challenge sau.
Cân nhắc dành nhiều thời gian để chuẩn bị các bài thuyết trình nghiên cứu của bạn và viết ra toàn bộ câu trả lời cho phần đánh giá portfolio của bạn. Tập trung vào các mục tiêu kinh doanh, mục tiêu của người dùng, kết quả, quy trình, thông tin chi tiết chính, thay vì chỉ tập trung vào những gì bạn đã làm.
Cám ơn bạn đã đọc đến đây, có thể có rất nhiều thông tin trong bài viết này, nhưng mình mong bạn sẽ thành công với bất kì lựa chọn nào của mình.
Mirr Design hiện đang tuyển sinh khóa học “Comprehensive User Interface Design” - CUID. Học tư duy thiết kế, thực hành thiết kế và tăng giá trị của thiết kế trong team.
Bạn có phải là đối tượng? Khoá học được thiết kế giúp bạn nắm chắc quy trình và tư duy thiết kế, tạo tiền đề cho những bước tiến tiếp theo trong sự nghiệp UX Design. Nếu bạn đang có một vài năm kinh nghiệm hoặc chuyển từ lĩnh vực khác sang thì đây là khoá học này dành cho bạn.
Xem thêm & Đăng ký tại đây: https://www.mirrdesign.com/cuid